Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieruszowie przypomina, że zgodnie z aktualnie obowiązującym stanem prawnym gospodarstwa działające na rynku spożywczym, tj. podmioty prowadzące sprzedaż bezpośrednią oraz podmioty prowadzące produkcję pierwotną obowiązane są złożyć wniosek o wpis do Rejestru zakładów podlegających urzędowej kontroli organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej – art. 61 i 63 ust. 2 i 3 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006 r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz.U.2023.1448 t.j.).
Produkcja pierwotna to działalność prowadzona przez gospodarstwa obejmująca między innymi produkcję, uprawy produktów roślinnych takich jak: warzywa, owoce, grzyby,zboża oraz zbieranie runa leśnego. Pojęcie produkcji pierwotnej obejmuje też transport wewnętrzny, magazynowanie i wstępne mycie lub sortowanie produktów (bez znaczącej zmiany charakteru) w gospodarstwie i ich dalszy transport do zakładu, zbieranie runa leśnego, na przykład zbieranie grzybów i jagód w naturalnym środowisku i ich transport do zakładu. W zakres produkcji pierwotnej wchodzą zabiegi zapewniające lepszy wygląd zbiorów jak np. mycie warzyw, usuwanie liści z warzyw, sortowanie owoców. Są to zabiegi, które nie wpływają znacząco na zmianę charakteru plonów. W takim przypadku produkcja pierwotna ma spełniać wymagania Załącznika I rozporządzenia (WE) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.04.2014r., str.1 ze zmianami), w treści którego określono ogólne przepisy higieny dla produkcji podstawowej i powiązanych działań i podlega rejestracji. Sprzedaż bezpośrednia to sprzedaż małych ilości surowców, czyli produktów produkcji pierwotnej do konsumenta końcowego lub lokalnego zakładu detalicznego bezpośrednio zaopatrującego konsumenta końcowego. Dostawy bezpośrednie obejmują również środki spożywcze pochodzące z produktów lub surowców, o których mowa w postaci kiszonej lub suszonej. Dostawcami bezpośrednimi są zatem producenci małych ilości żywności nieprzetworzonej pochodzenia roślinnego, sprzedawanej konsumentowi finalnemu, tj. osobom indywidualnym, np. na targowiskach, placach targowych, w bramach własnych gospodarstw rolnych, handlu obwoźnym, jak również lokalnym sklepom i zakładom gastronomicznym (restauracje, bary, stołówki szkolne i inne). Bezpieczeństwo mikrobiologiczne warzyw i owoców na etapie produkcji pierwotnej: W związku z trwającym sezonem zbiorów warzyw i owoców, a w szczególności owoców miękkich, wszyscy producenci powinni zwrócić szczególną uwagę na zapewnienie bezpieczeństwa mikrobiologicznego warzyw i owoców na etapie produkcji pierwotnej.
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieruszowie informuje, iż na plantacjach podczas uprawy jak i zbioru owoców miękkich należy stosować się do następujących wymagań: WODA STOSOWANA PODCZAS PRODUKCJI PIERWOTNEJ:
• przy produkcji żywności należy stosować wyłącznie czystą wodę,
• woda stosowana do podlewania nie może być zanieczyszczona fekaliami ludzkimi,
• do nawożenia nie należy stosować odchodów ludzkich, które mogą być zanieczysz-czone chorobotwórczymi wirusami mogącym i utrzymywać się nawet przez kilka mie-sięcy,
• woda powinna być poddawana odpowiedniemu uzdatnianiu, które pozwoli maksy-malnie zredukować zanieczyszczenia wirusami;
HIGIENA PERSONELU I WARUNKI SANITARNE:
• pracownicy powinni mieć zapewniony dostęp do toalet zlokalizowanych w pobliżu plantacji oraz czystej i bieżącej wody oraz środków w o mycia rąk i higienicznego ich suszenia;
• należy opracować procedury jak również ustalić szczegółowe działania, które należy podjąć każdorazowo celem zminimalizowania potencjalnego rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń wirusami;
• przedsiębiorca powinien opracować instrukcje mycia powierzchni produkcyjnych, jak i pomieszczeń i urządzeń stosowanych do mycia (w tym także toalet);
• personel powinien bezwzględnie przestrzegać instrukcji mycia rąk przez cały okres produkcji – należy myć ręce każdorazowo przed rozpoczęciem pracy, w przerwie jak i po skorzystaniu z toalet;
• należy ograniczyć dostęp do plantacji osób nieupoważnionych, w tym dzieci, które mogą być nosicielami wirusów.
Bezpieczeństwo mikrobiologiczne warzyw i owoców na etapie sprzedaży: Osoby pracujące przy dostawie i sprzedaży żywności na targowiskach, bazarach / straganach, w sklepikach, stoiskach itp. powinny zweryfikować wprowadzone dobre praktyki higieniczne, tak aby:
• zapewnić właściwe warunki przechowywania produktów
• etykiety produktów zawierają wskazówki w jakiej temperaturze należy je przechowy-wać, co ma kluczowe znaczenie w przypadku żywności nietrwałej mikrobiologicznie jak np. produkty i wyroby mięsne, mleko, jogurty i inne produkty mleczne, sałatki, kiełki, soki jednodniowe etc.),
• weryfikować terminy przydatności do spożycia, ma to szczególne znaczenie w przy-padku ww. produktów nietrwałych mikrobiologicznie. Nie wolno oferować (np. przy kasie, na ladzie), bez zapewnienia warunków chłodniczych produktów o krótkim ter-minie przydatności do spożycia, które powinny być przechowywane w lodówce,
• zapobiegać zakażeniom krzyżowym i niewłaściwym praktykom. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Wieruszowie przypomina, iż zgodnie z art. 19 roz-porządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustana-wiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. Urz. U L 31 z 01.02.2002r.) za jakość zdrowotną środka spożywczego wprowadzanego do ob-rotu oraz treść informacji umieszczonych na jego opakowaniu lub prezentacji i reklamy ponosi producent bądź przedsiębiorca wprowadzający środek spożywczy do obrotu.
Opracowanie: Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Wieruszowie